Sint Maarten, Saint Martin

Sint Maarten, Saint Martin

Een eiland met twee gezichten. We komen aan in Philipsburg, de hoofdstad van Sint Maarten. Een eiland van in totaal 96 vierkante kilometer. Waarvan 34 tot het Nederlandse deel, namelijk Sint Maarten behoort. Het overgrote deel, Saint Martin, valt onder Frans beheer. De grens is zichtbaar met vlaggen. Maar zonder controles reis je van de ene naar de andere kant. Sint Maarten is een land, binnen ons koninkrijk. Daar waar Engels de voertaal is. De Amerikaanse dollar en de Antilliaanse gulden zijn de valuta. Een miniland die de eigen broek wil en moet ophouden en bij problemen hulp vraagt van Nederland. Zo ook bij het bouwen van nieuwe gevangenissen. Er lopen 300 mensen rond die berecht zijn voor kleine criminele feiten. Nederland geeft geen financiële ondersteuning voor het bouwen van cellen. Sint Maarten heeft zelf geen geld hiervoor. Dus… oppassen geblazen. Saint Martin, twee derde van het eiland, behoort geheel tot Frankrijk. Geen gemeente, maar gewoon Frankrijk. Terwijl we het Nederlandse deel binnen rijden overspoelt een Caribisch gevoel mij. Ik zie hier houten huizen in de kenmerkende zuurstok kleuren. Soms ietwat vervallen en met rasta figuren, zittend op de drempel, die genieten van de goede kanten van het leven. Slow down. Maar ook haveloze huizen met dito wegen. Kortom, hier is de welvaart achterop geraakt. Terwijl we door het lage bergachtige vulkanische landschap rijden zie ik na het passeren van de vlaggen het asfalt veranderen. Maar ook de naamgevingen van de middenstand. We zijn in Frankrijk aan gekomen. De wegen hier zien er goed onderhouden uit. Ook zie ik de trotsheid en het patriottisme in volle glorie. Hier heb je de crêperie, boulangerie en ga zo maar door. Op en top Frankrijk. Eeuwen geleden, rond 1600 , waren hier gevechten tussen de Spanjaarden, Fransen en Nederlanders. Ze wilden het zout, het witte goud, winnen. In de 18^e eeuw kende het eiland veel suikerplantages. Na de afschaffing van de slavernij raakte het eiland in verval. Eveneens door de vele orkanen die het eiland plaagden. Tussendoor, in 1648, is het verdrag van Concordia afgesloten. Daarin is bepaald dat het noorden van Frankrijk is en het zuiden van Nederland. Waarom het twee derde en een derde is kan men niet achterhalen. Nu zie je dat er grote verschillen zijn. Terwijl wij in het Franse deel verblijven, ervaar je dat je in een Europees land bent. Met de typische Franse winkels en restaurants. Frans is de voertaal, de euro is de valuta. De accijns op de benzine is dezelfde als die in Frankrijk. De prijs van benzine in het Nederlandse deel bedraagt $ 1,35. Daar is niets Nederlands aan. Een merkwaardig eiland. Met veel verkeer, teveel. Vooral rond het spitsuur sta je in de file. Mijns inziens zijn er teveel auto’s voor zo’n klein eiland. In 2017 is het eiland geteisterd door de orkaan Irma. Terwijl je rondrijdt is de kracht en impact zichtbaar. Het is huiveringwekkend om te zien wat voor krachten dit natuurfenomeen heeft. Veel huizen en gebouwen zijn gehavend en dakloos. 90% van de panden is geraakt. Het lijkt of de policy is: eerst bouwen en daarna de ruïnes afbreken. Voortdurend heb je trieste aanblikken van troosteloze in elkaar gezakte huizen, zes jaar na dato. Het eiland is behoorlijk vol gebouwd. Rondom zijn strandjes en doemen her en der resorts op. Die soms een bezoek aan een historisch punt belemmeren. Zo ook het fort Amsterdam. Waar wijlen Peter Stuyvesant een grote rol speelde. Alleen te bereiken op grote afstand per voet omdat een resort het schiereiland in beslag heeft genomen. Sint Maarten kenmerkt zich ook vanwege het witwassen van geld. Her en der zagen we met slagbomen beveiligde compounds waar enorme luxe villa’s staan.

Op een namiddag heb ik een idee opgevat om vogels te spotten. In drie naburige meertjes zou een geweldige vogelpopulatie zijn. Helaas zie je ook hier dat de klimaatverandering, lees droogte, en afvallozing door fabrieken zijn tol eist. Er was geen vogel te bekennen. Een penetrante lucht van rotting, door het laagstaande water, drong zich op. Een eiland waar weinig grip op te krijgen is. Ontwikkeld, deels welvarend, maar ver van ons vandaan. Er zijn weinig plekken die herinneren aan het slavernijverleden. Gevoelsmatig ligt dit eiland ver van mijn Nederlandse roots. Moet ik net als koning Willem Alexander excuses aanbieden wat onze voorouders hier hebben uitgespookt?