Zondag in Tofo

Voor me rollen de golven van de Indische Oceaan het strand op. Een strand waar Zandvoort jaloers op zou zijn. Meters breed, kilometers lang geel zand. Het is zondagmiddag half 4. De zon verliest aan felheid. Een teken om ons ook op het zand te vleien. Als enige blanken tussen donkere lokalen. Zij die op hun vrije dag ook genieten van de branding. Mensen kijken ons schielijks aan. Maar zoals we elders ook ervaren: iedereen behandelt je vol respect, niemand is opdringerig. Iedereen kijkt wel erg serieus. Is dat het gevolg van het kolonialisme? Tot 1975 behoorde het land Portugal toe. Daarna had de bevrijdingsbeweging Frelimo het voor het zeggen. Deze voeren een marxistisch leninistisch beleid met democratie. Merkwaardig genoeg zijn staatsbedrijven geprivatiseerd en prijzen geliberaliseerd. De ontwikkelingen van het land zijn geremd door de guerrillaoorlog van de Renamo beweging. Deze woedde vanaf 1980. Er vielen doden en inwoners vluchten. In 1992 werd het vredesakkoord getekend. Het land telt nu 21 miljoen inwoners. Waarvan een aantal hier ook op het strand liggen. Allemaal slanke personen. Let wel, geen magere, maar ook geen vette. Zoals je die teveel ziet in onze welvaartsstaat. Fernando komt langs zij. Een jonge knul van de middelbare schoolleeftijd. Onder zijn arm een rieten mand met armbandjes van schelpen en kralen. In perfect Engels begint hij een praatje met mij. Met als doel…..? Even later besef ik dat het een win- win situatie is. Hij leert op school Engels en Portugees. De jongen spreekt dagelijks één van de inheemse dialecten. Fernando volgt een vooropleiding om leraar Engels te worden. De universiteit is niet voor hem weggelegd. Te duur. Het basisonderwijs is gratis. Van ieder kind in dit land wordt verwacht dat het onderwijs volgt. Het analfabetisme onder ouderen is 40%. Bij het pinpasapparaat merkten we dat naast geschreven tekst ook gesproken tekst uit de gleuf kwam. Het speerpunt voor de regering is kwalitatief goed onderwijs. Ze zien het als noodzakelijk voor verdere ontwikkeling land. De sleutel is inzetten op de opleiding van leerkrachten.
De kindersterfte bij de geboorte is in dit land 14%. Ook moeders overlijden dikwijls in het kraambed. Op het platteland hebben vrouwen last van geweld. In de omgeving waar wij verblijven voel ik me veilig heb geen enkel moment een bedreiging gevoeld. Zo ook tijdens het onverwachte spektakel ’s avonds. Het is 7 uur en donker. Tijd om een hapje te eten. Dit keer hebben we geen verblijf met kookplaat. Buiten gekomen swingt de muziek ons toe. In het mulle zand dansen jong en beperkt oud op moderne muziek. Tussen de houten kraampjes en auto’s in. Het lijkt op een dance event met of zonder pilletjes? Allerlei danspasjes van Afrikaans, hiphop, sensueel, break, een lust voor het oog. Vooral met opzwepende muziek. En langs de kant zitten wat oudere vrouwen de inwendige mens te verzorgen. Het dampt boven de metalen pannen en geïmproviseerde BBQ’en. We schieten in de lach. We voelen ons erbij horen maar aanschouwen liever het tafereel. Om de sfeer te proeven.