Lopend over de grens en confrontatie met emotie.

Na een aantal loketjes te hebben afgelopen en zegeltjes, stempeltjes en solles betaald te hebben zochten we ons plekje in de bus. Een 10 uur durende busrit van Puno naar La Paz in Bolivia.
Doch eerst voor vertrek heb ik nog even oudere vrouwen in traditionele klederdracht geholpen hun aardappels in de bus in te laden. Vrouwen onder elkaar.
De weg slingerde over het platteland langs het Titicacameer. Veel boeren bewerkten het land op een wijze die wij, in Nederland, een eeuw geleden toepasten. Veel handkracht, ploegen, magere ezeltjes, vrouwen werkend met vele en lange rokken aan.
Plots stopte de bus. Allemaal uitstappen bij de Peruaans/Boliviaanse grens. Nu kent Nederland een bureaucratisch systeem doch hier kunnen ze er ook wat van. Je wordt letterlijk van het ene loketje, in een armzalig verveloos gebouwtje naar het andere gestuurd. Mannen in uniform onderzoeken ons immigratieformuliertje en paspoort. En oeps, bijna had ik een Peruaans stempel op mijn met moeite veroverde India visum. Dat ging net goed.
De bus vertrok met onze bagage en zonder ons naar Bolivia. Restte ons een wandeling over niemandsland naar Bolivia.
Nu begon het zelfde ritueel. Immigratieformulier inleveren, stempel er op, stempel in paspoort etc.
De bus bracht ons enkele kilometers Bolivia in. Daarna, in Copacabana, bagage overbrengen in een Boliviaanse bus en rijden maar. Weer enkele uren naar buiten staren. Ditmaal zag ik vrouwen met minder kleurige kleding aan, hogere bolhoeden op, gehuld in strokenrokken en omslagdoeken met franjes.
Plots weer een stop. Wat nu? Allemaal uit de bus. Tja wat doe je als er geen brug is en een soort vlot geen bus inclusief passagiers kan vervoeren? Dan zet je de bus in een open bak, de passagiers zet je in een motorbootje en je vaart het water over. Op afstand hielden we angstvallig onze bagage, in de bus, in de gaten. Het handeltje schommelde verontrustend.
De weg naar La Paz was een confrontatie met de harde realiteit van een ontwikkelingsland.
Met eten op ons bord en een brok in de keel spraken we gisteravond uitgebreid over de uitgeklede ontwikkelingshulp van Nederland. Het resultaat van onze democratie?